Fizjoterapia uroginekologiczna w praktyce

Fizjoterapia uroginekologiczna to dość młoda gałąź fizjoterapii, której głównym celem jest profilaktyka, diagnostyka oraz leczenie schorzeń związanych z nieprawidłowościami w obrębie miednicy. Fizjoterapeuta podczas terapii skupia się na przywracaniu odpowiedniego napięcia mięśni i powięzi, a także właściwego funkcjonowanie narządów znajdujących się w obszarze miednicy mniejszej, ale i innych rejonach ciała.
Ważną rolę fizjoterapia uroginekologiczna pełni również w okresie okołooperacyjnym oraz w przygotowaniu kobiet do porodu

W ostatnich latach w Polsce, fizjoterapia uroginekologiczna prężnie rozwija się i coraz więcej kobiet, będąc na różnym etapie swojego życia, korzysta z takiej formy terapii. 

Z jakimi dolegliwościami możesz zwrócić się do fizjoterapeuty uroginekologicznego? 

– nietrzymanie moczu (wysiłkowe nietrzymanie moczu, parcia naglące, pęcherz nadreaktywny); 

– obniżenie narządów rodnych (cystocele, enterocele, rectocele, wypadanie macicy); 

– nietrzymanie stolca i gazów; 

– bolesne miesiączkowanie; 

– dysfunkcje seksualne: dyspareunia (bolesne współżycie), pochwica (skurcz mięśni wokół wejścia do pochwy), wulwodynia (ból, pieczenie dyskomfort w okolicy sromu); 

– bóle w obrębie miednicy oraz kręgosłupa; 

– blizna po cięciu cesarskim i epizjotomii (nacięciu krocza); 

– rozejście mięśnia prostego brzucha; 

– endometrioza. 

Do fizjoterapeuty uroginekologicznego można zwrócić się także w celu: 

– przygotowania ciała do porodu; 

– przygotowania i rehabilitacji po operacji uroginekologicznej; 

– profilaktyki dna miednicy. 

Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Pierwsza wizyta ma charakter diagnostyczny, rozpoczyna się zebraniem obszernego wywiadu, dzięki któremu łatwiej będzie znaleźć przyczynę dolegliwości, z którymi kobieta zgłasza się do gabinetu. Fizjoterapeuta zadaje dużo pytań, czasem mogą wydać się dość intymne, ale wszystko to ma na celu lepsze rozpoznanie i poprowadzenie terapii. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie postawy ciała i jej ewentualnej korekcji. Obserwuje się również wzorzec oddychania. Jeśli są wskazania i pacjentka wyrazi zgodę, proponuje się badanie wewnętrzne pochwy (badanie per vaginam) lub badanie wewnętrzne odbytu (badanie per rectum).
Przed przeprowadzeniem badania wewnętrznego terapeuta uroginekologiczny informuje pacjentkę jak dokładnie wygląda takie badanie pokazując struktury badane w atlasie anatomicznym lub na modelu miednicy.  Czy wygląda to jak u ginekologa?  

Lekarz ginekolog ocenia położenie anatomiczne narządów płciowych, obecność infekcji, zaś fizjoterapeuta ocenia stan mięśni dna miednicy – czucie, napięcie spoczynkowe, umiejętność aktywacji i rozluźnienia, siłę mięśniową oraz ewentualne obniżenie narządów miednicy mniejszej. Badanie to wygląda inaczej i trwa dłużej. 

Podczas takiego badania możemy nauczyć pacjentkę prawidłowej aktywacji i rozluźniania mięśni dna miednicy, ewentualnie  też manualnie opracować napięte struktury, np. bliznę po epizjotomii (blizna po nacięciu krocza) lub punkty spustowe (bolesne zgrubienia, nadwrażliwe miejsca) w obrębie mięśni dna miednicy. 

Badanie przezpochwowe nie musi być wykonane na pierwszej wizycie, ale warto je wykonać, szczególnie jeśli pacjentka rodziła siłami natury, jeśli planuje wrócić do aktywności fizycznej po porodzie, jeśli pojawiają się epizody nietrzymania moczu lub stolca, jeśli stosunki płciowe są bolesne lub występują bolesne miesiączki. Profilaktycznie zaleca się takie badanie każdej kobiecie, żeby była świadoma „stanu” swoich mięśni dna miednicy oraz umiała je prawidłowo aktywować i rozluźniać.

Jeśli pacjentka nie wyraża zgody albo są przeciwskazania do takiego badania (infekcje, problemy natury psychicznej, menstruacja, stan bezpośrednio po operacji lub porodzie naturalnym) to funkcjonowanie mięśni dna miednicy fizjoterapeuta stara się sprawdzić badając zewnętrznie.  

W następnej kolejności bada się palpacyjnie obszar miednicy, powłoki brzuszne, ale i także analizuje się całe ciało pacjentki. Wykonuje się testy, które ułatwią postawienie diagnozy.

Fizjoterapia w obecnych czasach podchodzi do pacjenta holistycznie, oznacza to, że terapię manualną regulującą napięcia przeprowadza się również w odległych rejonach ciała.  Obserwuje się wzorce oddechowe, uczy prawidłowego oddechu przeponowego, dzięki któremu mięśnie dna miednicy mogą lepiej się aktywować, natomiast narządy wewnętrzne lepiej funkcjonować. Oprócz tego, fizjoterapeuta podczas wizyty proponuje indywidualnie dobrane do dolegliwości  ćwiczenia, które można będzie wykonywać w domu w celu utrwalenia wyników terapii. 

Jak przygotować się do wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego? 

Nie trzeba specjalnie przygotowywać się udając się na wizytę do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Dobrze jest ubrać wygodne, sportowe ubranie. Do badania per vaginam zakłada się specjalną spódniczkę ginekologiczną, która jest dostępna w gabinecie fizjoterapeutycznym. Dobrze jest wziąć ze sobą na wizytę dokumentację medyczną, jak wypis ze szpitala, kartę ciąży, istotne badania laboratoryjne, badania obrazowe. Jeśli na stałe zażywane są leki, to dobrze zrobić listę takich leków i zabrać ze sobą. Jeśli masz już przed wizytą pytania, zapisz sobie na kartce papieru lub w notatniku, żeby nie zapomnieć podczas wizyty.

Autorka:

Iga Daniszewska-Jarząb
fizjoterapeutka uroginekologiczna

Unisono Medica Wrocław
ul. Biskupia 7b, Wrocław

unisonomedica.pl

 pani_fizjo_z_rana