Człowiek nie jest samowystarczalny. Jest uzależniony od środowiska, w którym funkcjonuje i które kształtuje jego warunki życia, dostarcza mu niezbędnych zasobów w postaci przede wszystkim wody, pożywienia i energii. Stan środowiska naturalnego, jego różnorodność i zasobność, to kluczowe elementy mające wpływ na nasze zdrowie i komfort życia. Środowisko naturalne nie jest naszą własnością, a niszcząc je niszczymy też samych siebie. Wiele zmian wprowadzanych przez człowieka w przyrodzie ma charakter stały i nieodwracalny, a przecież środowisko winno być wykorzystywane w sposób efektywny, ale jednocześnie zrównoważony, aby mogło służyć następnym pokoleniom. Tymczasem od czasów rewolucji przemysłowej stopień ingerencji człowieka w środowisko naturalne gwałtownie wzrasta, a poziom współczesnej eksploatacji przyrody znacznie przewyższa jej zdolności regeneracyjne.
Polityka opakowaniowa firmy SYLVECO
Firma SYLVECO wykorzystuje opakowania wykonane z tworzyw nadających się do recyklingu.
Są to:
- szkło (słoiczki na kremy, butelki na hydrolaty i oleje)
- aluminium (zakrętki słoiczków)
- makulatura jednostronnie bielona (kartoniki-opakowania bezpośrednie)
- tworzywa sztuczne: PP, rPET, HDPE, HDPE I’m Green, PE (butelki, tubki, sztyfty, dozowniki)
Na opakowaniach i etykietach produktów zamieszczono dodatkowo:
„ODPOWIADAMY ZA PRODUKT I JEGO OPAKOWANIE” wraz z informacją na temat tworzyw z jakich zostały wykonane poszczególne części opakowania (w celu ułatwienia segregacji).
Gospodarka w obiegu zamkniętym
Model gospodarki, jaki do tej pory obowiązywał, oparty był na zasadzie „kup – wykorzystaj – wyrzuć”. Taki model napędzał eksploatację zasobów naturalnych i produkował olbrzymie ilości odpadów, a środowisko naturalne uległo zniszczeniu w stopniu przekraczającym możliwości regeneracji ekosystemów naszej planety. Odpowiedzią na zaistniałą już sytuację stał się model gospodarki w obiegu zamkniętym. Czym jest gospodarka w obiegu zamkniętym? To pojęcie powtarza się coraz częściej na łamach prasy czy w mediach, ale ciągle jest niezrozumiałe przez większość z nas. Jest to koncepcja zmierzająca do racjonalnego wykorzystywania zasobów, ale również skłaniająca do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko wytwarzanych produktów. Produkty te powinny pozostać w gospodarce tak długo jak tylko możliwe, a produkcja odpadów powinna być ograniczona do niezbędnego minimum. Zmiany i działania powinny odbywać się nie tylko w firmach, które świadczą nam niezbędne usługi, ale także w naszych domach. Dlatego ważne jest, aby ograniczać zużycie zasobów, dać „drugie życie” przedmiotom, które już posiadamy np.: z nieużywanego podkoszulka uszyć torbę lub ściereczki do sprzątania, z butelki szklanej zrobić wazon na kwiaty. Możliwości jest mnóstwo, liczy się kreatywność i świadomość tego, że Ziemia jest tylko jedna. Nawet najbardziej zaawansowane sortownie odpadów, nie zastąpią segregacji u źródła- czyli przez nas, bezpośrednich wytwórców odpadów, dlatego podchodźmy odpowiedzialnie do tego zadania. Każde zmiany nawet te małe dokonywane na co dzień przez każdego z nas, w miejscu, gdzie mieszkamy, uczymy się, pracujemy i wypoczywamy, skutkują ograniczaniem odpadów w dużej skali- całej naszej planety.
Recykling
Większość towarów, które kupujemy na co dzień, zawiera w sobie elementy zrobione z plastiku, szkła czy aluminium, to tworzywa, które można ponownie wykorzystać. Posegregowane przestają być bezużytecznym odpadem, a stają się wartościowym surowcem. Poziom recyklingu wszystkich opakowań znajdujących się w naszych domach wynosi zaledwie 40 procent, a mógłby wynosić o wiele więcej. Opakowania po środkach do czyszczenia, szamponach, kremach to wszystko powinno trafić do recyklingu. Zużycie tworzyw do produkcji opakowań stale wzrasta, niektóre z nich używane są przez nas przez bardzo krótki czas, następnie trafiają do odpadów zmieszanych albo co gorsze zostają spalone w piecach domowych, dlatego ważna jest informacja jak postępować z poszczególnymi opakowaniami. Coraz większy nacisk na prawidłową segregację kładą producenci kosmetyków, którzy edukują swoich klientów co należy zrobić z opakowaniem po wytworzonym przez nich produkcie. Zmienia się też ich strategia, zobowiązują się do redukcji zużycia plastiku w opakowaniach, wprowadzają biodegradowalne alternatywy oraz opakowania z recyklatów. Warto segregować odpady w swoim otoczeniu, w pracy, w domu, przez to przyczyniamy się do zmian na lepsze, dodatkowo recykling ma sens ze względów ekologicznych, jak i ekonomicznych. Szkło i aluminium podlegają recyklingowi w 100 %, można je przetwarzać nieskończoną ilość razy, a produkty z nich wytworzone nie tracą swojej jakości. Tworzywa sztuczne powstają z pochodnych ropy naftowej, jej zasoby również są ograniczone, a wydobycie bardzo kosztowne. Zamiast ją zużywać, można wykorzystać tworzywa, które zostały już wyprodukowane jako wysokokaloryczne źródło energii lub jako surowiec wtórny.
Zalety recyklingu
- zmniejszenie obciążenia środowiska naturalnego, w tym gleb, wody i powietrza,
- zmniejszenie ilości odpadów na wysypiskach (wiąże się to również z redukcją kosztów ich utrzymywania przez gminy),
- ponowne wykorzystanie surowców i materiałów, bądź przetworzenie ich na nowe,
- redukcję zużycia surowców naturalnych,
- zmniejszenie wydatków,
- zmniejszenie zużycia energii.
Rodzaje opakowań kosmetyków
Rodzaje opakowań kosmetyków muszą być dopasowane do rodzaju produktu, jego postaci i działania. Głównym zadaniem opakowania jest ochrona przed działaniem czynników zewnętrznych (wilgoć, światło), które mogą spowodować destabilizację produktu. Producenci mają do dyspozycji różne rodzaje opakowań kosmetycznych, najczęściej wykorzystuje się słoiczki i butelki wykonane ze szkła lub tworzywa sztucznego. Opakowania muszą być wykonane według specjalnych technologii, wyłącznie z materiałów zgodnych z normami, którymi objęta jest branża kosmetyczna. Wbrew pozorom, opakowanie kosmetyku ma duży wpływ na jego postrzeganie przez klientów. Jeśli jest niewłaściwie zaprojektowane, niewygodne i nieestetyczne istnieje duże prawdopodobieństwo, że klient więcej po niego nie sięgnie.
♺ Plastik
Każdego dnia spotykamy w swoim otoczeniu przedmioty i rzeczy wykonane z plastiku. Czy jesteśmy w stanie usunąć go całkowicie z naszego życia? Wydaje się to być nierealne, ponieważ prawie wszystko wokół nas wykonane jest z tworzyw sztucznych, dodatkowo niektórych produktów nie da się kupić pakowanych w papierze, szkle czy po prostu luzem. Dlatego też coraz bardziej dąży się do tego, aby plastikowe opakowania m.in. po kosmetykach przetwarzać tak, aby jak najmniejszy sposób szkodzić środowisku. Dziś większość kosmetyków pakowana jest w tworzywa sztuczne oznaczone cyframi 2 i 5, czyli HDPE (polietylen) i PP(polipropylen), tworzywa bezpieczne dla zdrowia i nadające się do recyklingu. Na półkach sklepowych znajdziemy również produkty kosmetyczne (szampony, odżywki, toniki), zapakowane w opakowania oznaczone skrótem PET, który najczęściej są spalane w spalarniach albo przetwarzane na regranulat. Ważne jest rozpoznawanie oznaczeń na opakowaniach tworzyw sztucznych, wskażą nam bowiem, które są bezpieczne dla naszego zdrowia i środowiska, które podlegają segregacji, a których należy unikać.
Każde opakowanie z tworzywa sztucznego musi posiadać oznaczenie, jest to niewielki symbol w kształcie trójkąta z cyfrą w środku, umieszczony najczęściej na spodzie opakowania, czasem zamiast cyfry znajduje się literowy skrót nazwy tworzywa, z którego dany przedmiot został wykonany.
Każde opakowanie z tworzywa sztucznego musi posiadać oznaczenie, jest to niewielki symbol w kształcie trójkąta z cyfrą w środku, umieszczony najczęściej na spodzie opakowania, czasem zamiast cyfry znajduje się literowy skrót nazwy tworzywa, z którego dany przedmiot został wykonany.
Alternatywą dla tworzyw sztucznych jest bioplastik, wytwarza się go z resztek trzciny cukrowej (bagassy), skrobi roślinnej pozyskiwanej z ziemniaków, kukurydzy czy soi. Coraz częściej również znaleźć możemy opakowania powstające na bazie roślin zawierających celulozę m.in. z liści bambusa, skórek bananowych, kłosów pszenicy, a także łusek kakaowych. Opakowania wytworzone z bioplastiku to opakowania bezpieczne, wyprodukowane z odnawialnego źródła i co najważniejsze ulegające rozkładowi szybciej niż opakowania plastikowe. Ich produkcja może przebiegać różnymi metodami: syntetycznymi (chemicznymi) lub biotechnologicznymi (z udziałem mikroorganizmów lub enzymów). Wytwarzanie opakowań z odpadów to typowy przykład upcyklacji, czyli z czegoś niepotrzebnego produkuje się coś, co będzie użyteczne. Takie opakowania są w pełni kompostowalne w przemysłowych kompostownikach, po zużyciu należy je wyrzucić do pojemnika w kolorze brązowym.
♺ Aluminium
Aluminium podobnie jak szkło to materiał, który może być przetwarzany nieskończoną ilość razy. Jego recykling to bardzo ważne źródło pozyskiwania tego surowca, jego produkcja z rud jest bardzo droga, a złoża boksytu (rudy aluminium) są nieodnawialne, co prowadzi do ich bezpowrotnego wyczerpywania. Pozyskuje się go głównie poprzez zbiórkę zwykłego złomu, zużyte puszki po napojach, folie czy złom przemysłowy. Z aluminium wytwarza się również stabilne opakowania kosmetyczne, które dzięki specjalnej warstwie protekcyjnej dodatkowo chronią wrażliwe na światło oraz na działanie tlenu bio aktywne składniki kosmetyków.
Etapy recyklingu aluminium
Cały proces odzyskiwania tego surowca jest dosyć złożony ze względu na różnorodność aluminium, jakie trafia do przetworzenia. Dzieli się on na kilka faz.
- Faza I – po przyjęciu odpadów następuje ich mechaniczna segregacja, w której następuje w kolejności:
- identyfikacja zanieczyszczeń (rodzajów aluminium jest bowiem bardzo dużo)
- oddzielanie zanieczyszczeń obcych z aluminium (piasek i inne metale), tu następuje również rozdrobnienie aluminium na mniejsze kawałki, które następnie są przesiewane przez specjalne sita. Na końcu dzięki separacji magnetycznej oddziela się metal od aluminium • sortowanie wtórne materiału
- Faza II – w fazie tej w dużych piecach usuwa się termicznie powłoki i farby z odzyskiwanego materiału (usuwa się etykietki, farby znajdujące się na puszkach). Materiał jest wypalany, a następnie ponownie przesiewany
- Faza III – tu następuje topienie odpadów drobnocząstkowych. Proces ten wykonuje się w specjalnych piecach indukcyjnych
- Faza IV – obejmuje rafinację i filtrację, zachodzi tu proces oczyszczania surowca z zanieczyszczeń niemetalicznych
- Faza V – odlewanie uzyskanego aluminium
W Polsce rocznie zużywa się około 400 milionów aluminiowych puszek, które nadają się do powtórnego, wielokrotnego przetworzenia oraz wykorzystania. Pocieszające jest to, że aż ponad 70% puszek zostaje poddanych recyklingowi, warto więc zadbać o to, aby ta liczba stale się zwiększała. Produkcja aluminium ze złomu wymaga 20 razy mniej energii i tyle samo mniejszej emisji dwutlenku węgla niż w przypadku aluminium pierwotnego. Poddanie recyklingowi jednej tony aluminium zmniejsza zanieczyszczenie powietrza o 95% – o tyle mniej dwutlenku węgla dostaje się do atmosfery niż podczas produkcji surowca od podstaw. Tym samym zanieczyszczenie wody zostaje zmniejszone aż o 97%. Biorąc pod uwagę, że już 70% zasobów boksytu na świecie wykorzystano, każda tona przetworzonego aluminium pozwala zaoszczędzić jego złoża i zachować równowagę surowców nieodnawialnych. Nie należy też w tym przypadku zapominać o kosztach, poddanie recyklingowi jednej tony aluminium pozwala zaoszczędzić do 60% kosztów produkcji.
♺ Papier
Papier otacza nas z każdej strony, czy to w postaci książek, gazet, a nawet najprostszego rachunku w sklepie, jednak mało z nas zdaje sobie sprawę, jak ważny jest dla życia i całego środowiska. Na świecie powstaje ok. 320 milionów ton papieru rocznie. Jego produkcja jest bardzo uciążliwa dla środowiska, wytwarza się go z drewna, które na ten cel jest pozyskiwane w wyniku wycinki bardzo dużej ilości lasów. Wycinanie lasów to zagrożenie dla przyszłości naszego gatunku, ponadto jest to ogromna ingerencja w przyrodę, co powoduje stopniowe ograniczanie gatunków roślin i zwierząt. Na dodatek w procesie produkcyjnym wykorzystuje się ogromne ilości wody, energii oraz różnego rodzaju substancji takich jak: chlor, skrobia ziemniaczana, kaolin, gips, czy kreda, które mają za zadanie poprawę jakości papieru.
Etapy recyklingu papieru
- Sortowanie – odpady papierowe zostają poddane sortowaniu. Sprawdza się je pod kątem zanieczyszczeń (nie mogą zawierać plastiku, metalu, resztek jedzenia), następnie zwija w bale w kształcie prostokątów, które są zgniatane i rozwłókniane. W tym celu odpady przepuszcza się przez specjalne maszyny – najpierw tną one papier na małe kawałki, następnie poprzez podgrzewanie temperatury mikstury chemikaliów i wody, papier kruszy się na drobne nici celulozy, nazywane włóknem. W dalszej kolejności masa ta jest czyszczona z pozostałych małych zanieczyszczeń, takich jak plastik czy resztki kleju.
- Odbarwianie – etap, w którym pozbywa się wszelkich materiałów klejących i tuszu drukarskiego. Na początku odbarwiane są małe partie tuszu wodą w procesie zwanym czyszczeniem. Następnie większe partie odbarwia się za pomocą bąbli powietrza w procesie zwanym flotacją. Podczas tego procesu papier wrzucany jest do wielkiego pojemnika, gdzie bąble powietrza, mydło i chemikalia zostają wstrzykiwane do masy. Wstrzykiwane powietrze tworzy bańki, które wynoszą tusz i klej na wierzch, czysty papier zostawiając na dole.
- Bielenie – uzyskana w poprzednich procesach brązowa masa celulozowa, musi być wybielona. Wykorzystuje się w tym celu środki chemiczne takie jak tlen, ozon i nadtlenek wodoru. Powstałe elementy uboczne tych chemikaliów są bez trudu usuwane w oczyszczalni. Następnie papier zostaje osuszony i podlega dalszej obróbce. W czasie przetwarzania traci on za każdym razem na jakości (włókna celulozowe stają się coraz krótsze), ale możliwe jest jego nawet sześciokrotne przetwarzanie (3,4 razy bez znacznego pogarszania parametrów).
W wyniku recyklingu makulatury, z surowca wtórnego można wyprodukować: zeszyty, gazety, papier ksero, koperty, papier do pakowania, tekturę, papier toaletowy oraz ręczniki, wytłoczki np. na jajka.
WAŻNE!
Bardzo ważne jest, żeby makulatura nie była mokra – wilgotność to istotny parametr jej jakości – oraz aby razem z papierem nie trafiły do pojemnika żadne zanieczyszczenia mechaniczne (np. metale, szkło, tekstylia, piasek), chemiczne (np. kleje, farby) czy mikrobiologiczne (pleśń czy grzyby). Recykling jednej tony papieru to oszczędność 20 drzew, 20 tysięcy litrów wody i eliminacja 30 kilogramów zanieczyszczeń powietrza, które powstałyby w procesie produkcji nowego papieru.
♺ Szkło
Szkło to bardzo popularny materiał, jest twardy, odporny na zgniatanie, nie przepuszcza powietrza, może być nieskończenie recyklingowane bez żadnej straty jakości. Szklane słoiczki, słoiki, buteleczki z kosmetykami to jedne z najbardziej popularnych opakowań kosmetycznych w naszych domach. Są one bezpieczne, nie wchodzą w reakcje chemiczne z substancjami, dodatkowo chronią produkt przed działaniem promieni słonecznych (kolor brązowy). Wadą szkła jest jego energochłonność, ze względu na wysoką temperaturę konieczną do jego przetopienia, jednak użycie stłuczki szklanej z recyklingu do produkcji nowych opakowań znacznie zmniejsza ilość niezbędnej energii. Powstałe opakowania są wykorzystywane ponownie przez producentów i trafiają na półki sklepowe, a następnie do naszych łazienek.
Etapy recyklingu szkła
W pierwotnym procesie szkło produkuje się z piasku kwarcowego i różnego rodzaju dodatków. Całość surowców miesza się i topi w piecu w temperaturze 1200-1500 °C, w wyniku czego powstaje masa szklana, z której formowane są różne produkty szklane. Szkło jest materiałem, który w całości poddany może zostać recyklingowi. Do ponownego przetworzenia nadają się wszystkie opakowania wykonane ze szkła sodowo-wapniowo-krzemowego – butelki i słoiki – zarówno bezbarwne, jak i barwione.
- Segregacja odpadów szklanych
Zanim zacznie się proces obrabiania szkła, musi ono zostać posegregowane i oczyszczone z zanieczyszczeń nieorganicznych, początkowo ręcznie, a następnie przy użyciu wody. W celu oddzielenia szkła bezbarwnego od kolorowego i zanieczyszczeń stosuje się separatory elektrooptyczne, które przy pomocy wiązek światła identyfikują rodzaj materiału oraz jego zanieczyszczenia. W pierwszej kolejności oddzielone zostaje szkło bezbarwne i kolorowe następnie, spośród szkła kolorowego, wydzielane są szkło zielone i brązowe.
- Rozdrobnienie szkła i kolejna segregacja
Oddzielone szkło zostaje pokruszone i po raz kolejny oczyszczone z zanieczyszczeń takich jak folia i drewno. Następnie tak oczyszczona stłuczka trafia do separatorów ferromagnetycznych, które pozwalają na oczyszczenie jej z zanieczyszczeń metali żelaznych. Następny etap to ponowne rozdrobnienie do bardzo małych cząsteczek.
- Przetapianie i produkcja nowych opakowań szklanych
W końcowym etapie recyklingu do stłuczki szklanej dodaje się pozostałe składowe surowce, które są potrzebne do produkcji szkła, następnie wszystko trafia do pieca hutniczego, gdzie zmieszane surowce wytapiają się, tworząc jednolitą masę szklaną. Z masy formowane są nowe opakowania lub produkty szklane np. słoiki, butelki, wełna szklana, włókna izolacyjne, szkło piankowe stosowane w budownictwie, czy grys ozdobny i tynkowy.
WAŻNE!
Należy jednak pamiętać, że do pojemników na szkło wrzucamy tylko i wyłącznie szkło opakowaniowe: butelki i słoiki. Nie wrzucamy do nich innych wyrobów szklanych, takich jak: lustra, szyby okienne i samochodowe, szklanki, kieliszki, naczynia żaroodporne, żarówki, produkty ceramiczne, wyroby z porcelany i fajansu, misek, talerzy, zniczy, szklanych opakowań po lekach, etc. Szkło pochodzące z wymienionych wyżej wyrobów i szkło opakowaniowe różnią się od siebie składem chemicznym i temperaturą topnienia. Nie mogą być więc przetapiane razem w piecach przeznaczonych do przerabiania stłuczki opakowaniowej (pochodzącej z selektywnej zbiórki).
♺ Odpady zmieszane
Po oddzieleniu szkła, tworzywa sztucznego, papieru i metalu oraz odpadów biodegradowalnych, pozostają odpady po segregacji, które nazywa się odpadami zmieszanymi. Do pojemnika tego należy wrzucać wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu.
Ekologiczne opakowania
Konsumenci coraz częściej stawiają na ekologiczne rozwiązania oraz dokonują świadomych decyzji zakupowych np. wybierając ze sklepowych półek produkty w ekologicznych opakowaniach. Co jednak oznacza to określenie? Panują pewne powszechne przekonania np. takie, że szkło jest lepsze i bardziej ekologiczne niż plastik. Czy na pewno? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.
Ciężka szklana butelka czy butelka z tworzywa PET ?
- szkło może być poddawane recyklingowi w nieskończoność, plastik nie
- butelka ze szkła – produkowana jest w temperaturze 1500 stopni, butelka z plastiku w temperaturze 250 stopni
- szkło jest cięższe od plastiku, dlatego jego transport wymaga więcej zużytej energii ( generowanie CO2 i innych zanieczyszczeń)
- plastik rozkłada się około 500 lat, szkło 4000 lat lub więcej
Dobór opakowania determinuje produkt i jego specjalne wymogi przechowywania. Na ocenę ekologiczności opakowania składa się wiele czynników: procesy produkcji, pakowanie, transport, zużyta energia, powstające odpady i zużyte surowce. Ważny jest ostateczny bilans, czyli tak zwany koszt ekologiczny i ślad węglowy (wyliczenie całkowitej emisji gazów cieplarnianych podczas pełnego cyklu życia produktu lub przedsiębiorstwa). Biorąc pod uwagę wszystkie te aspekty, stwierdzenie, że szkło jest bardziej ekologiczne od plastiku nie jest jednoznaczne.
Gdzie zaczyna się recykling opakowań po kosmetyku?
Już w domu, kiedy wrzuca się opakowanie do odpowiedniego pojemnika na odpady!
Surowce wtórne, które oddziela się od reszty odpadów, mogą zostać poddane przetworzeniu na nowe produkty, dając im szanse na „nowe życie”.
- Wstępna segregacja – opakowanie powinno być dokładnie opróżnione (nie musi być umyte) i umieszczone w odpowiednim pojemniku na odpady.
- Odbiór – wstępnie posortowane przez nas odpady surowcowe są odbierane przez przedsiębiorstwa oczyszczania, firmy komunalne i przewożone do sortowni odpadów.
- Sortownie – przed przekazaniem do recyklingu, odpady są posegregowane na specjalnych liniach sortujących.
- Recykling i produkcja nowych opakowań – posortowane opakowania kierowane są do zakładów recyklingu.
W zależności od materiału (szkło, metal, plastik, papier i tektura) – proces recyklingu jest nieco inny, bo każdy materiał wymaga odmiennej technologii.