Witamina C w kosmetykach – formy i działanie

Witamina C uznawana jest za witaminę młodości. Nic dziwnego, jest to jeden z najbardziej pożądanych i najskuteczniejszych składników, jakie możemy odnaleźć w kosmetykach. Jej obecność w codziennej pielęgnacji sprawia, że skóra odzyskuje jednolity koloryt i promienny blask. Jest ona jest skutecznym przeciwutleniaczem, który zapobiega procesom starzenia skóry. Neutralizuje wolne rodniki uszkadzające komórki skóry. Doustne przyjmowanie witaminy C nie wykazuje takiej skuteczności w przypadku poprawy kondycji skóry, jak stosowanie jej w kosmetykach – w odpowiedniej formie i stężeniu.

Witamina C – działanie

Witamina C jest jednym z najlepiej przebadanych surowców kosmetycznych. W kosmetykach jest stosowana od ponad 30 lat i ceniona za wielokierunkowe działanie. Dlaczego?

• niweluje przebarwienia i plamy pigmentacyjne – hamuje nadmierną produkcję barwnika (melaniny) w skórze, w konsekwencji powstaje mniejsza jego ilość oraz jest on redukowany. Dzięki temu skóra ulega rozjaśnieniu, a koloryt jest wyrównany i rozjaśniony
• redukuje wypryski – wykazuje działanie łagodzące. Działa regulująco na ilość wydzielanego sebum, zapobiegając powstawaniu zaskórników
• poprawia elastyczność skóry i spłyca zmarszczki – pobudza skórę do produkcji nowych włókien kolagenowych, które odpowiadają za młody wygląd i jędrność skóry, a których ilość maleje wraz z wiekiem. Długotrwałe stosowanie witaminy C może zwiększyć produkcję kolagenu nawet ośmiokrotnie!
• wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz uszczelnia je, zapobiegając kruchości. Dzięki temu skutecznie walczy z rumieniem i niweluje widoczność rozszerzonych naczynek

Witamina C latem

Panuje przekonanie, że witaminy C w kosmetykach nie powinno się stosować w miesiącach wiosenno-letnich, z uwagi na możliwość nabycia przebarwień. Czy ma to jednak swoje naukowe potwierdzenie ? Wiadomo, że produkty z tym składnikiem powinny stanowić stały element pielęgnacji skóry – zwłaszcza narażonej na destrukcyjny wpływ promieniowania słonecznego. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodniki uszkadzające komórki skóry. Działa przeciwzapalnie, a także przyspiesza gojenie i łagodzenie podrażnień.

Faktem jest, że składnik ten uwrażliwia skórę na działanie promieniowania, dlatego krem z filtrem powinien być nieodzownym elementem codziennej pielęgnacji. W kosmetykach witamina C może jednak występować w różnych formach, wykazując przy tym nieco inną skuteczność, przenikalność, a także działanie na skórę. Dla przykładu, kwas askorbinowy w wysokim stężeniu (od 10 %) w połączeniu ze słońcem może w szybki sposób doprowadzić do przebarwień, podrażnień i fotouczuleń, zwłaszcza w przypadku cery wrażliwej. Istnieją jednak zdecydowanie bardziej stabilne i nowocześniejsze formy witaminy C, jak na przykład tetraizopalmitynian askorbylu, który już przy niewielkim stężeniu (1-2%) wykazuje wysoką skuteczność. Rozpuszcza się w olejach, przez co przenika do głębszych warstw skóry. Nie uwrażliwia skóry na działanie słońca tak intensywnie jak czysta, podstawowa forma. Stosując witaminę C w pielęgnacji nocnej, nie ma potrzeby aplikowania dodatkowo na skórę produktów ochrony przeciwsłonecznej. W pielęgnacji dziennej jest to konieczne, nie tylko z uwagi na ewentualne przebarwienia, ale ochronę przed fotostarzeniem.

Różne postaci witaminy C i ich skuteczność

W kosmetykach witamina C może występować w kilku formach, od których zależy jej stabilność oraz działanie w produkcie.

• kwas L-askorbinowy (Ascorbic Acid) – najczęściej wykorzystywana forma witaminy C. Rozpuszczalna w wodzie, wysoce niestabilna. Daje natychmiastowe efekty, ale może prowadzić do podrażnień. Składnika tego powinny unikać osoby o cerze wrażliwej
• palmitynian askorbylu (Ascorbyl palmitate) – syntetyczna pochodna witaminy C, rozpuszczalna w tłuszczach. Pomimo dużej stabilności, wykazuje małą aktywność biologiczną. Występuje zarówno w kosmetykach, jak i produktach spożywczych
• sól magnezowa fosforanu askorbylu MAP (Magnesium Ascorbyl Phosphate) – stabilna w roztworach wodnych, odporna na utlenianie. Wspomaga działanie antyoksydacyjnych ekstraktów roślinnych w produktach kosmetycznych. Może być stosowana również przez osoby z cerą wrażliwą. Efektywne stężenie od 5%
• sól sodowa fosforanu askorbylu SAP (Sodium Ascorbyl Phospate) – wykazuje podobne właściwości do soli magnezowej fosforanu askorbylu. Efektywne stężenie od 10%
• glukozyd askorbylu (Ascorbyl Glucoside) – wytwarzana z witaminy C oraz skrobi. Zachowuje wszystkie właściwości kwasu L-askorbinowego, przy czym wykazuje znacznie głębszą penetrację, stabilność w kosmetykach i tym samym skuteczność działania. Efektywne stężenie od 15%
• olejowe formy: izostearynian askorbylu (Ascorbyl Isostearate) oraz tetraizopalmitynian askorbylu (Tetrahexyldecyl Ascorbate, Ascorbyl Tetraisopalmitate) – trwałe i stabilne formy witaminy C, rozpuszczalne w tłuszczach. Aktualnie jedne z najbardziej pożądanych, ale i najdroższych form witaminy C. Mają zdolność przenikania do głębszych warstw naskórka, wykazują szerokie działanie kosmetyczne. Są niewrażliwe na światło, temperaturę i pH – dlatego szklane, przezroczyste opakowanie nie stanowi zagrożenia, a produkt nie traci swoich właściwości. Ponadto produkty zawierające te składniki mogą być stosowane nawet przez osoby z bardzo wrażliwą skórą. Efektywne stężenie od 1%

Udane związki

Z czym możemy łączyć preparaty z witaminą C, aby wzbogacić jej działanie?

Częstym połączeniem składników w kosmetykach jest witamina C i E. Oba związki wzmacniają swoje działanie wykazując silne właściwości antyoksydacyjne. Spowalniają procesy starzenia i chronią skórę przed działaniem negatywnych czynników zewnętrznych.

Połączenie witaminy C z resweratrolem zapobiega utlenianiu się kwasu askorbinowego. Jednoczesne stosowanie obu składników wzmacnia ich działanie antyoksydacyjne. Korzystne połączenie składników to duet: witaminy C i rutyny, czyli flawonoidu pochodzenia roślinnego. Rutyna spowalnia utlenianie się witaminy C, przedłużając jej działanie.

Nie(udane) związki

Połączeniem, które budzi kontrowersje w kosmetykach jest witamina C i niacynamid (witamina B3). Dotyczy to szczególnie podstawowej formy witaminy C, czyli kwasu L-askorbinowego. Problem tkwi w odmiennym pH, w jakim działają te substancje. Przy połączeniu w jednym produkcie może dojść do neutralizacji, a nawet tworzenia niekorzystnych substancji takich jak nadtlenek wodoru czy kwas nikotynowy. Może to skutkować zaczerwienieniem skóry, szczypaniem i ogólnym podrażnieniem. Nakładanie tych składników w różnych produktach, w różnych odstępach czasu nie stanowi dla skóry żadnego zagrożenia.